Òºðèéí îðäíû æèã, æóã
Ä.Äýìáýðýë äàðãûí àíãèä “õýëã¿é” ãèø¿¿ä öººíã¿é áèé. Òýäíèé íýã íü Á.×îéæèëñ¿ðýí ãèø¿¿í ãýõ. Óâñ àéìãààñ ñîíãîãäñîí ýðõýì ãèø¿¿í áàéãàà, áàéõã¿é íü ìýäýãäýõã¿é äóó, øóó ìóóòàé íýãýí áîëîëòîé. Òýðáýýð ÷óóëãàíû õóðàëäààí äýýð áàðàãòàé ë áîë ¿ã õýëýõã¿é. Ãýðèéí äààëãàâðàà õèéãýýã¿é õ¿¿õýä øèã íóóãäàõ øàõàì ÷èìýýã¿é ë ñóóõ. Ãýòýë òîõîé çàëãàí ñóóæ áàéãàà íºõä¿¿ä íü àì óðàëäàí ÿðèàä ë…Òýð áèòãèé õýë, çàðèì íü íýìýëò ìèíóòàà àâüÿ ãýæ èðýýä ë ÿðüäàã. Óã íü óëñòºð÷ õ¿í õ¿ì¿¿ñèéã óÿðòàë ÿðüäàã ëåêòîð áàéìààð áàéòàë ìàíü õ¿í øèíýäýýä áàéãàà þì óó ýñâýë áóðóó ÿð÷èõ âèé ãýæ è÷èíã¿éðýýä áàéãàà þì óó á¿¿ ìýä. ÓÈÕ-ûí ãèø¿¿í áîëîõîîñîî ºìíº Åðºíõèéëºã÷èéí Òàìãûí ãàçðûí äýä äàðãà áàéñàí ò¿¿íä óã íü øèíý ñàëáàð áèø áàéìààð. Þóòàé ÷ óëñòºð÷ õ¿í ÿðüæ ñóðàõã¿é áîë õèéñýí àæèë íü çýâýð÷, óëñ òºðèéí òàâöàíãààñ àð÷èãäàõ àþóë îéðõîí áàéäàã ãýõ.


Òºðèéí îðäîí “ýçýíã¿éð÷ýý”

×óóëãàí çàâñàðëàëàà ãýñýí øèã ãèø¿¿ä Òºðèéí îðäîí ðóó øàãàéõ ÷ ¿ã¿é áàéãàà áîëîëòîé. Òèéìã¿éñýí áîë ýðõýì ò¿øýýäèéí õî¸ð äàõü ãýð þó ãýæ õàíõàéæ, ýë õóëèõàí áàéõ áèëýý.
Õàðèí áàéãààãààñ Ø.Ñàéõàíñàìáóó ãèø¿¿í ë áàéíà. Ýðõýì ãèø¿¿í àéëûí áàãà õ¿¿ øèã ãîëîìòîî ñàõèí ¿ëäýæ. Öîîæòîé õààëãà “ìºðãºæ” ÿâñààð îíãîðõîé ãàíö íýã ºðººãººð øàãàéõàä òóñëàõààñ íü ººð õ¿í ¿ã¿é. Óó÷ëààðàé ãèø¿¿í áàéíà óó ãýæ àñóóõàä “Ãàäóóð àæèëòàé ÿâàà” ýñâýë “Ìýäýõã¿é ýý èðýýã¿é áàéíà” ãýäýã òîâ÷ áºãººä òîäîðõîé õàðèóëò ë ºãíº.
Íàìðûí ÷óóëãàí çàâñàðëàæ, èõ àæëûí àðä ãàðñàí ýðõýì ò¿øýýä çàâñàðëàõ õóãàöààíä ÿäàðãààãàà òàéëàõ ãýýä çàâã¿é ÿâàà áîëîëòîé.


Á.Áàòáàÿð ãèø¿¿í õóñìàà ÷àìëàñàí õ¿¿õýä øèã ãîìäëîâ
Ò¿¿íèéã Á.Áàòáàÿð ãýäãýýð íü áèø “ìîëåêóëü” ãèø¿¿í ãýâýë òàíèõã¿é õ¿í õîâîð. Òýðáýýð ñýòã¿¿ë÷äýä èõ ãîìäîæ ÿâäàã ãýäãýý ñàÿõàí áîëñîí çàíãèàã¿é óóëçàëòûí ¿åýð õýëæ, ñýòãýëýý àìðààæýý. Õóñìàà ÷àìàëñàí õ¿¿õýä øèã õóøóó óíæóóëæ èðýýä ë ãîìäëîî èëýðõèéëñýí ýðõýì ãèø¿¿íèéã ñýòã¿¿ë÷èä “òîîäîãã¿é” þì áàéõ. Ó÷èð íü ò¿¿íýýñ ÿðèëöëàãà àâàëã¿é óäñàí. Òýð áèòãèé õýë, ÷óóëãàí äýýð äºðâºí óäàà ¿ã õýëñýí áîëîâ÷ ÿìàð ÷ ñîíèí õýâëýë, ðàäèî òåëåâèçýýð õýëñýí ¿ã íü öàöàãäààã¿é àæ.

Ì.Ýíõáîëä Òýðã¿¿í øàäàð ñàéäàä àòààðõàæ ÿâäàã áîëîëòîé
Ìîíãîë Óëñûí øàäàð ñàéä Ì.Ýíõáîëä ñàÿõàí áàðóóí àéìãóóäààð àéë÷ëààä èðñýí. Òýãòýë Øàäàð ñàéäûí õàìò ÿâñàí àëáàíû õ¿ì¿¿ñ ò¿¿íèéã îðîí íóòãèéí èðãýäýä òàíèëöóóëàõäàà Ìîíãîë Óëñûí Òýðã¿¿í øàäàð ñàéä Ì.Ýíõáîëä õýìýýí òàíèëöóóëñàí àæ. Øèíý Çàñãèéí ãàçàð áàéãóóëàãäààä áàãàã¿é õóãàöàà ºíãºð÷ áàéõàä Øàäàð ñàéäûíõàà àëáàí òóøààëûã ìýäýõã¿é áàéíà ãýæ þó áàéõàâ. Ýñâýë õºäººãèéíõºí “òýíýã” ãýæ áîäîîä çîðèóä òýãæ òàíèëöóóëñàí þì óó õýí ìýäëýý. Õýðýâ òàíèëöóóëñàí õ¿í íýã óäàà õýë íü õàëèòðààä Òýðã¿¿í øàäàð ñàéä ãýæ òàíèëöóóëñàí áîë õàìò ÿâæ áàéñàí õ¿ì¿¿ñ àëäààã íü çàñàæ áîëîõ áàéñàí. Ãýâ÷ õýí ÷, þó ÷ õýëýýã¿é ñóðàãòàé. Òýãýõäýý ýðõýì õ¿í ãóàé ýíý àëäààãàà íýã áèø íèëýýä õýäýí äàâòñàí ãýñýí.

Ãèø¿¿ä õààãóóð þó õèéæ ÿâíà

ÓÈÕ-ûí íàìðûí ÷óóëãàí çàâñàðëàæ, Ä.Äýìáýðýë äàðãûí àíãèéíõàí “àìðàëòàà” àâààä óäàæ áàéíà. “Óÿàíààñàà àëäóóðñàí” þì øèã ñóðàã ÷ ¿ã¿é áàéãàà ýðõýì ãèø¿¿ä õààãóóð, þó õèéæ ÿâàà áîë. Òýäíèé çàðèìûíõ íü ãàð óòàñ õîëáîãäîõã¿é áàéõûã áîäîõîä ñ¿ëæýýã¿é ãàçàð ÿâàà áîëîëòîé. Õàðèí “äóóëãàâàðòàé” ãàíö, õî¸ð ãèø¿¿íèé ñóðãèéã ãàðãàëàà.

Ö.Áàòáàÿð ãèø¿¿í ãýðèéí õîðèîíä “îðæýý”
ªíãºðñºí õóãàöààíä ÿäàðãààíä “îðòîëîî” àæèëëàñàí ãèø¿¿äèéí íýã íü íèéñëýëýýð îâîãëîãäñîí Ö.Áàòáàÿð ãèø¿¿í áîëîëòîé. Òýðáýýð õàâðûí ÷óóëãàí ýõëýõýýñ ºìíº áèåý òýíõð¿¿ëýõýýð ýì÷èëãýý õèéëãýæ áàéãàà ãýíý. Ó÷èð íü, ýðõýì ãèø¿¿í õºíãºí áýðòýë àâ÷, ãýðèéí õîðèîíä îðæýý. Õºíãºí áýðòýë íü ÿäàðãààòàé ”õàâñàðñàí” òóë òóóøòàé ýì÷èëãýý õèéëãýõ çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé áàéãàà ãýíý. Òýãýõã¿é áîë õàâðûí ÷óóëãàíààð áèåý ÷àãíààä àæèë ÷ õèéæ ÷àäàõã¿é.
ͺ㺺òýéã¿¿ð, ÷óóëãàí çàâñàðëàõ õóãàöààíä òîéðãèéí ñîíãîã÷èäòîéãîî ÷ óóëçàæ ÷àäàõã¿é íü ãýýä èõýä “áóõèìäàæ” áàéãàà ãýõ.


Õ.Æåêåé äàðãà çàâã¿é ÿâíà

ÓÈÕ-ûí Õóóëü ç¿éí áàéíãûí õîðîîíû àæëûí õýñýã ÷óóëãàí çàâñàðëàõ õóãàöààíä ç¿ãýýð ñóóõã¿é áàéãàà. Òýä õàðüÿà áàéãóóëëàãóóäûíõàà ¿éë àæèëëàãààòàé òàíèëöààä “àìðàõ” ÷ çàâã¿é ÿâàà àæ. Õàðèí òóñ Áàéíãûí õîðîîíû äàðãà Õ.Æåêåé “öýðã¿¿ääýý” äààëãàâàð ºã÷èõººä ººðºº òîéðîãòîî àæèëëàæ ÿâàà áîëîëòîé. Òýðáýýð òºðëºõ íóòàã Áàÿí-ªëãèé àéìãèéí èðãýäòýé óóëçààä Öàãààí ñàðààñ ºìíºõºí ãýðòýý èðýõ ãýíý.